Apakah yang Menyebabkan Tidak Berkeupayaan Membaca?
Kita ingin mengetahui punca (etiology-penyabab) tidak berkeupayaan membaca. Penyebab resiprokal (reciprocal causation) – punca pertama boleh menyababkan punca yang kedua dan punca yang kedua pula meningkatkan keparahan punca yang pertama.
FAKTOR YANG MENYEBABKAN KETIDAKUPAYAAN MEMBACA
Faktor yang menyebabkan ketidakupayaan membaca terbahagi kepada dua iaitu faktor fizikal dan faktor neurologikal.
Faktor Fizikal
Kecacatan
yang ringan terhadap deria tidak akan mendatangkan kesan negatif terhadap
kebolehan membaca, tetapi kecacatan yang berat boleh menyebabkan tidak
berkeupayaan untuk menbaca. Antara kecacatan fizikal yang amat mempengaruhi
keupayaan membaca ialah:
1. Penglihatan
Apakah
kesannya terhadap ketidakupayaan membaca? Mungkinkah simpton atau tanda yang
berikut boleh menyebabkan tidak keupayaan membaca?
- Juling – menggunakan (fokus) kedua-dua biji mata ke arah yang sama. Ini mengakibatkan imej bagi satu benda yang sama kelihatan tidak sama saiz dan bentuknya.
- Rabub dekat – (myopia) tidak dapat melihat pada jarak yang jauh.
- Rabun jauh – tidak dapat melihat bagi jarak yang dekat.
- Astigmatism – penglihatan yang kabur diakibatkan kurang fokus cahaya pada salah satu atau kedua-dua hujung retina.
- Amblyopiks – satu keadaan imej daripada salah sati biji mata tidak sampai ke otak.
Kesemua
simpton ini akan menyebabkan masalah kepada seseorang kanak-kanak untuk
menggunakan penglihatan pada peringkat awal dalam kemahiran membaca iaitu
mencerap imej huruf yang dipaparkan pada permukaan bertulis. Jika pada
peringkat awal ini sukar dilakukan, maka kanak-kanak akan menghadapi masalah
untuk meneruskan proses membaca pada peringkat seterusnya iaitu peringkat
mendekod.
2. Persepsi Penglihatan
Pelajar
yang mempunyai persepsi penglihatan yang bercelaru akan menyebabkan kesukaran
untuk membaca. Sebahagian daripada simptomnya ialah :
- Perkataan kelihatan seolah-olah satu percampuran huruf yang tidak bermakna, seperti muzik menjadi mzuki.
- Huruf atau perkataan menjadi terbalik seperti contoh b menjadi d, atau perkataan bas menjadi das.
- Jika jenis percetakan atau saiz huruf bertukar, pelajar tidak dapat mengenal pasti huruf yang sebenar.
- Satu perkataan kelihatan seperti imej cermin.
- Pelajar tidak dapat membezakan suku kata.
Kesemua
masalah penglihatan ini perlu diketahui perbezaannya agar kanak-kanak dapat
diberikan rawatan yang betul. Kebanyakan masalah tidak berkeupayaan membaca
dapat diselesaikan dengan memperbetulkan aspek penglihatan kerana masalah
inilah yang mengakibatkan ketidakupayaan membaca bermula.
3. Pendengaran
(Auditori)
Pelajar
yang mempunyai masalah pendengaran yang teruk akan menghadapi masalah untuk
belajar membaca. Pelajar yang mempunyai masalh pendengaran yang ringan boleh
membantu dengan teknik yang dapat meningkatkan perbendaharaan kata. Mereka yang
mempunyai msalah pendengaran juga akan menghadapi msalah untuk membezakan bunyi
vokal dan konsonan. Contohnya, kanak-kanak ini tidak dapat membezakan antara
vokal a dengan bunyi vokal e, u dengan o, i dengan e.
Kerencatan
pendengaran juga terdapat dalam dua kategori iaitu kerencatan sementara dan
kerencatan kekal. Kerencatan sementara boleh dirawat dengan mendapatkan rawatan
doktor perubatan biasa seperti pembersihan lubang telinga atau mengambil
antibiotik, tetapi kerencatan yang kekal perlu kepada rawatan pakar, sama ada
rawatan jangka panjang atau memerlukan pembendahan. Guru pemulihan tidak dapat
melakukan kedua-dua jenis rawatan ini. Hanya doktor perubatan dan pakar
Telinga, Hidung dan Tekaka (Ear, Nose and Throat-ENT) sahaja yang boleh
melakukan.
4. Pertuturan
Punca
masalah pertuturan (seperti kecelaruan bunyi suara, nada yang tidak menentu,
pertuturan spastik dan sebagainya) ialah masalah emosi, kelewatan pertumbuhan,
kurang pendengaran, pertumbuhan kerongkong yang tidak lengkap, sumbing dan
kecederaan otak atau sebahagian daripada otak. Namun, tidak semua punca masalah
pertuturan ini boleh mengakibatkan masalah tidak berkeupayaan membaca. Jika ada
pun kesannya ialah kesan tidak langsung iaitu kesan psikologikal.
Faktor Neurologikal
Neurologikal
ialah kajian yang berkaitan dengan sistem saraf iaitu sistem saraf manusia
termasuklah sistem dalam otak, tulang belakang, urat, ganglia (tisu urat yang
pelbagai) dan sebahagian organ reseptor. Sebahagian daripada bahagian neurologi
ini boleh memberikan kesan terhadap kebolehan membaca. Faktor neurologi
berkaitan dengan masalah kesihatan yang diakibatkan oleh jangkitan kuman atau
prakelahiran.
1. Kerosakan Otak
Kerosakan
otak boleh diakibatkan oleh kecederaan, penyakit atau kesan bahan toksik yang
mencemarkan otak atau bahagian otak. Kecederaan otak juga boleh terjadi sejak
lahir (pre-natal neurological disorder). Ini
semua akan menyebabkan lesion atau perubahan yang luar biasa terhadap bentuk.
Biasanya pengesanan terhadap kecederaan otak ini boleh dilakukan menerusi electroencephalogram (EEC), tetapi tidak
semua keputusan ujian EEC bertepatan walaupun disertakan dengan kajian sejarah
kelahiran.
2. Neurologi Tidak
Berfungsi
Bahagian
otak yang tidak berkembang sepenuhnya atau bahagian otak yang tertutup
sebahagiannya sejak dilahirkan. Buta perkataan bagi orang dewasa juga boleh
diakibatkan oleh serangan jantung. Hyperlexia
– seseorang yang lambat perkembangan bahasa dan akal. Simpton ini juga
menyebabakan masalah tidak berkeupayaan mambaca dan pembelajaran yang serius.
3. Faktor Keturunan
Terdapat
kajian yang mengatakan faktor keturunan kuat mempengaruhi kemampuan untuk
belajar. Contohnya kanak-kanak kembar, kembar seiras dan kembar seibu
(identical and fraternal twin), menunjukkan kemampuan yang berbeza dalam
pencapaian. Kembar seiras lebih rapat hubungannya dalam pencapaian daripada
kembar seibu. Begitu juga kajian yang mengaitkan pencapaian pelajar membaca
dengan latar belakang keluarga membuktikan anak yang berasal daripada keluarga
yang tidak tahu membaca lebih lemah dalam pencapaian membaca berbanding dengan
anak yang berasal daripada keluarga yang tahu membaca.
Namun demikian, pengaruh persekitaran
juga amat penting untuk melihat pencapaian kanak-kanak. Oleh itu, beberapa
perkara yang penting dalam keluarga ialah bagaimana ahli keluarga menyediakan
persekitaran membaca yang banyak, minat ibu bapa terhadap kejayaan anak-anak
dalm palajaran dan model bahasa yang ditunjukkan oleh ibu bapa kepada
anak-anak.
4. Faktor Emosi
Lazimnya
bukan emosi yang mempengaruhi kejayaan membaca tetapi kegagalan dalm membaca
akan mengganggu emosi seseorang pelajar. Pelajar yang gagal membaca akan
mempunyai rasa rendah diri, terasing, tidak bermotivasi, kecewa, malas, gagal,
dan sebagainya. Namun demikian, ada juga kanak-kanak yang mempunyai masalah
emosi yang mengganggu pencapaian mereka dalam pelajaran umumnya dan membaca
khasnya. Kes penderaan, kes kanak-kanak terbiar dan kes perpecahan keluarga
boleh mengakibatkan gangguan emosi kepada kanak-kanak. Kanak-kanak yang
tertekan juga boleh menyebabkan emosi mereka terganggu.
5. Faktor Sosioekonomi
Status
sosioekonomi (SES) kerap menjadi salah satu pemboleh ubah dalam kajian yang
berkaitan pencapaian pelajar untuk membaca. Kanak-kanak dari SES rendah
selalunya mempunyai pencapaian yang rendah dan kanak-kanak SES tinggi selalu
mendapat pencapaian yang tinggi juga. Keturunan kaum dan perbezaan budaya juga
boleh mempengaruhi pelajaran dalam membaca.
KESIMPULAN
Walau
apa pun punca masalah tidak berkeupayaan membaca, satu perkara yang perlu
diambil perhatian ialah pengesanan awal
dan cadangan kepada pihak sekolah dan ibu bapa. Tindakan awal dapat diambil
bagi membantu kanak-kanak ini agar mereka tidak terus tercicir dalm sistem
pendidikan kita yang berasaskan umur akal.
~Membaca Jambatan Ilmu~
No comments:
Post a Comment